چند روز دیگر جشنواره فیلم فجر آغاز به کار می کند. 26 فیلم به بخش سودای سیمرغ (مسابقه سینمای ایران) راه پیدا کرده اند و ماراتنی که امسال چندان هم نفسگیر نیست، سوت آغاز خود را سر خواهد داد اما با یک نگاه سرانگشتی به فیلم های جشنواره، می توان آنها را در چند دسته مشخص جای داد. برخلاف گفته علی معلم به عنوان یکی از اعضای هیئت انتخاب آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره، مبنی بر توجه هیئت به تنوع ژانرها و فضاها به نظر می رسد قرار نیست 26 فیلم متفاوت ببینیم. حداقل مضمون فیلم های حاضر در جشنواره را می توان به 4 دسته مشخص تقسیم کرد. سری به این تقسیم بندی از نگاه تماشا بزنید: دسته اول: جنگی، تاریخی، فاخر تعداد فیلم: 31/8 درصد کل آثار - غریبه (حمید بهمنی): فیلمی درباره جنگ نرم و با مضمون اشغال عراق. داستانش این است: جولیا به خدمت ارتش ایالات متحده درآمده و در زمان خدمتش متوجه رابطه نیروهای آمریکایی با القاعده شده است. او می خواهدشواهد را به دست یک خبرنگار برساند. بازیگر اصلی این فیلم یک زن لبنانی به نام لوریت حنینو است. طبق گفته های بهمنی این فیلم با الگوی واقعه عاشورا ساخته شده و به نظر می رسد از آن فیلم های ارزشی است. کارگردانش هم که مدیرعامل موسسه شهید آوینی است و احتمالا می خواهد روی سریال «هوم لند» (میهن) را کم کند! - عقاب صحرا (مهرداد خوشبخت): یکی از پروژه های فاخر سال 91، همین فیلم بود. خوشبخت، کارگردان این فیلم، واقعا خوشبخت است! چون در دومین تجربه سینمایی اش، بنیاد فارابی حاضر شده یکی از پروژه های تاریخی و فاخرش را به او بسپارد. این فیلم به تاریخ صدر اسلام و صلح حدیبیه تا فتح مکه می پردازد. کیکاووس یاکیده نقش اصلی این کار است.
- دلتنگی های عاشقانه (رضا اعظمیان): این فیلم هم دفاع مقدسی است و این بار سه مقطع از زندگی شهید منوچهر مدق را نشان می دهد. محمدرضا فروتن و میترا حجار بعد از سال ها دوباره با این فیلم روبروی هم قرار گرفته اند تا «دلتنگی های عاشقانه» برخلاف اسمش فیلمی دفاع مقدسی باشد و نه یک عاشقانه پرسوز و گداز.
- برلین 7 – (رامتین لوافی پور): تهیه کننده این فیلم موسسه رسانه های تصویری و یک تاجر ایرانی فعال در آلمان هستند. از آن پروژه هایی که مهر فاخر بودن روی پیشانی شان خورده است. حتی اگر کارگردان از مشابه بودن بودجه این فیلم با بودجه فیلم های معمول دم بزند. مصطفی زمانی بازیگر اصلی این کار است. در این فیلم به تبعات جنگ پرداخته می شود. - فرزندچهارم (وحید موساییان): یک بازیگر زن ایرانی در مناطق قحطی زده سومالی حاضر می شود. این خط اصلی داستان است. یکی دیگر از پروژه های فاخر امسال که در نوبت اول انتخاب های هیئت فیلم های حاضر در سودای سیمرغ نبود و همه را متعجب کرد. بالاخره پای میلیاردها تومان پول در میان است. مهتاب کرامتی و مهدی هاشمی و حامد بهداد بازیگران این کارند.
- استرداد (علی غفاری): یکی از فیلم های تاریخی امسال که بیش از همه می توان به آن امید داشت. البته نه از منظر کارگردان که از منظر یک دوجین بازیگر حرفه ای، میلیاردها تومان خرج «استرداد» شده تا تاریخ معاصر ایران را به تصویر بکشد. این فیلم سال های اشغال ایران توسط متفقین را موضوع قرار داده ماجرای استفاده از راه آهن ایران و ... - خاک و مرجان (مسعود اطیابی): این فیلم به تبعات جنگ در افغانستان و حضور طالبان می پردازد. از پروژه های بین المللی امسال سینمای ایران که در همکاری مشترک با افغانستان ساخته شده. جز یک بازیگر، همه بازیگران این کار افغانی هستند. داستان هم داستان مردی افغانی است که برای برپا کردن عروسی دختر بزرگش به کابل برمی گردد.
دسته دوم: خانوادگی و اجتماعی و امروزی تعداد فیلم: 27/7 درصد کل - آسمان زرد کم عمق (بهرام توکلی): اگر فیلم زندگی مشترک آقای محمودی و بانو به جشنواره امسال می رسید، می شد دو کار آپارتمانی و اجتماعی – خانوادگی را همزمان دید و مورد قضاوت قرار داد. داستان زوج جوانی که به واسطه شرایطی، لحظات زندگی شان را مرور می کنند. احتمالا قابل اعتناترین فیلم در این دسته بندی، همین «آسمان زرد کم عمق» با بازی بازیگرانی مثل ترانه علیدوستی و صابر ابر است.
- خسته نباشید (محسن قرایی): این فیلم را حوزه هنری ساخته و در اصل رضا میرکریمی تهیه کننده اشت است. هر چند قرار است نامی از میرکریمی به عنوان تهیه کننده برده نشود.جذابیت های توریستی، مضمون اصلی این کار است که بیشتر به زبان انگلیسی است. غوغا بیات، عکاس و جلال فاطمی، کارگردان سینما، بازیگران آن هستند. - دربند(پرویز شهبازی): اگر این فیلم او هم مثل «نفس عمیق» باشد، می تواند خیلی سر و صدا به پا کند. در این فیلم هم دوباره با جوان ها طرفیم. این بار دختران دانشجو توی سر و کله هم می زنند و دیوانه بازی درمی آورند. داستان درباره یک دانشجوی شهرستانی است که در تهران قبول شده و به دلیل پر شدن خوابگاه های دانشجویی مجبور می شود با دختری دیگر همخانه شود. پگاه آهنگرانی و احمد مهرانفر در این فیلم بازی می کنند. - دهلیز (بهروز شعیبی): یک داستان ساده و معمولی، قصه دهلیز است. این داستان، در یک شهر شلوغ می گذرد. یک زن سرپرست خانوار و حفظ آبرو و ...؛ هانیه توسلی و شاهرخ فروتنیان در این فیلم حضور دارند. هر چند دیدن رضا عطارانی که اشک می ریزد، در این فیلم بیش از هر چیز دیدنی است! - قاعده تصادف (بهنام بهزادی): از آن فیلم های آرام و بی سر و صدایی است که بدون ادعا می آیند و احتمالا مورد استقبال منتقدان و روزنامه نگاران هم قرار می گیرند. این فیلم با سرمایه شخصی بهنام بهزادی و با تیمی از نابازیگران ساخته شده است. داستان آن، داستان یک گروه تئاتر است که تصمیم گرفته اند. برای شرکت در یک جشنواره به خارج از کشور سفر کنند اما یکی از اعضا نمی تواند خانواده اش را برای سفر راضی کند. - کلاس هنرپیشگی (علیرضا داوودنژاد): یک پیرزن ثروتمند ساسکن شمال؛ چند تا فرزند، اصرار به فروختن خانه برای خرید سکه و ...؛ این همه چیزی است که داوودنژاد در فیلمش به آن می پردازد. هر چند اصولا دیدنی تر از آنچه روی کاغذ است، می شود. کل خاندان داوودنژاد هم جلو و پشت این دوربین بوده اند هر چندن کیومرث پوراحمد به عنوان غریبه وارد این جمع شده و تدوین کار را برعهده گرفته. این فیلم با توجه به پرداختن به فروش خانه و خرید سکه و ... یکی از به روزترین فیلم های جشنواره است.
دسته سوم: معناگرا و عرفانی تعداد فیلم: 23/6 درصد کل آثار - آفتاب، مهتاب، زمین (علی قوی تن): این فیلمساز محبوب بنیاد فارابی، چندان کاری به نمایش آثارش ندارد. با پایان فیلمبرداری و حضور فیلمش در بخش مسابقه جشنواره فجر، کار او تمام شده! برای همین است که سه فیلم قبلی اش اکران نشده اما فیلم چهارم را با آرامش و در دنیای خودش می سازد. این فیلم او در لوکیشن های روستایی می گذرد. از آن فیلم های معناگرا که فقط خودش دوست دارد و بس. این کار در ژانر کودک و نوجوان است.
- بشارت به یک شهروند هزاره سوم (محمدهادی کریمی): کارگردان این اثر سراغ جای خالی ایمان در زندگی بشر امروزی رفته و در این فیلم سعی دارد با معناگرایی، نیمه خالی لیوان را پر کند. نیکی کریمی، هنگامه قاضیانی، حمید فرخ نژاد و .... بازیگران این کار هستند. - ترنج (مجتبی راعی): البته این یک فیلم نیست! یک تله فیلم است که حالا سازندگانش تصمیم گرفته گرفته اند آن را در بخش مسابه سینمای ایران به نمایش درآورند و البته موفق هم شده اند! این فیلم هم مضامین معنوی مورد نظر کارگردان را به نمایش گذاشته تا مخاطبان آن را ببینند و رستگار شوند.
- حوض نقاشی (مازیار میری): او که آخرین بار با «سعادت آباد» به جشنواره آمده بود، امسال با فیلمی پرسوز و گداز با حمایت حوزه هنری سر رسیده است. اگرچه این فیلم می تواند در زمره آثار اجتماعی و خانوادگی امسال جشنواره قرار بگیرد اما تاکید او روی محبت و عشق و خانواده ای بیمار و رنج و ... از اثر او اثری عاطفی و پرمعنی ساخته است. نگار جواهریان و شهاب حسینی در این فیلم گویا خیلی درخشیده اند.
- رسوایی (مسعود ده نمکی): داستان، داستان دختر ترسا و شیخ صنعان است. این بار مسعود ده نمکی با استفاده از اتفاقی باب روز (لو رفتن سی دی تصویری از آدم ها و ...) درباره عرفان مورد نظر خودش حرف زده. داستان دختری جنوب شهری و بدنام که سر و کارش به روحانی ساده دل محل می افتد. «رسوایی» هم می تواند در ژانر اجتماعی یا ملودرام قرار بگیرد اما با توجه به مضامین معنوی و عرفانی مورد نظر ده نمکی، در دسته فیلم های معناگرا جای بگیرد، بهتر است. - گهواره ای برای مادر (پناه بر خدا رضایی): از آن فیلم هایی که الهام حمیدی دوباره در آنها چادر سر می کند و لبخندهای معصومانه می زند. داستان یک بانوی طلبه و مضمونی کاملا دینی. فیلم کاملا در یزد فیلمبرداری شده و به طور کل در ژانر معناگرا تعریف می شود.
دسته چهارم: جرمی، جنایتی! تعداد فیلم: 19/5 درصد کل آثار - هیس دخترها فریاد نمی زنند (پوران درخشنده): داستان دختری که در کودکی به او تجاوز شده و مردی را به قتل می رساند. در این فیلم هم قتل وجود دارد و هم تجاوز. این فیلم هم مثل فیلم های قبلی درخشنده به یکی از ناهنجاری های جامعه و نحوه برخورد جامعه با آن می پردازد.
- هیچ کجا، هیچ کس (ابراهیم شیبانی): شیبانی قبلا هم با «صحنه جرم! ورود ممنوع» به قتل و بزهکاری پرداخته بود. فیلم درباره یک صندوق دار پیتزافروشی است که از زندگی سختی دارد و به کمک همسر سابقش تصمیم به کلاهبرداری و سرقت می گیرند. محمدرضا فروتن، مهناز افشار، صابر ابر، بابک کریمی و رضا کیانیان در آن بازی می کنند.
- گناهکاران (فرامرز قریبیان): یک قتل وحشیانه، پایه و اساس این فیلم است. این فیلم کارآگاهی است و به سوی فضایی معمایی - پلیسی پیش می رود. فرامرز قریبیان هم در آن بازی کرده و هم آن را ساخته است.
- روز روشن (حسین شهابی): قصاص، تم اصلی این فیلم است. یک وکیل فقط چند ساعت فرصت دارد تا شاهدی پیدا کند و موکل محکوم به اعدامش را نجات دهد. پانته آ بهرام و مهران احمدی در آن بازی می کنند تا بهرامی که در «من مادر هستم» خواستار قصاص آوا دلنواز بود، این بار درگیر نجات دادن کسی از قصاص شود. - حبیب بر خیابان جنوبی (سیاوش اسعدی): کاوه دربندی تازه از زندان آزاد شده و با دختری که کارش دزدی است، آشنا می شود. این داستان یکی از فیلمنامه های مسعود کیمیایی نیست! این فیلمی از سیاوش اسعدی است. شرح مفصل این فیلم را می توانید در صفحه 23 در گفت و گو با گارگردانش بخوانید.
